جلسه چهارم دوره جدید کلاس‌های ستایشگری سطح دوم
جلسه چهارم دوره جدید کلاس‌های ستایشگری سطح دوم سال 1395
01 آذر 1403 ساعت: 10:19
جلسه چهارم و آخر قبل از ماه محرم الحرام کلاس‌های مداحی سطح دو در سال 1395 با دو کلاس اعتقادات در مداحی و الحان و نغمات توسط آقایان محمدی فام و اکبر شیخی روز جمعه مورخ 02 مهر 1395 در معاونت آموزش موسسه قدیم الاحسان برگزار گردید.
اعتقادات در مداحی با موضوع لزوم اعتقادات در مدیحه سرایی و اهمیت اعتقادات با محور غلو برگزار شد و نکات بحث صداسازی در کلاس الحان و نغمات بیان گردید که در ذیل سرفصل بحث‌های انجام شده به اجمال آورده می‌شود.
شرح مختصری از کلاس اعتقادات در مداحی:
- باید برای اعتقادات در مذهب شیعه سطح و درجه بندی بدانیم، درجه اول این اعتقادات قبول ولایت و خلافت بلافصل امیرالمومنین بعد از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است. این تعریف می‌تواند مناسب‌ترین تعریف شیعه باشد لذا شیعه اسماعیلیه و یا زیدیه وجود دارد و ما شیعه امامیه هستیم.
- در شیعه امامیه درجه اول اعتقاد معصوم بودن امام مفترض الطاعه می‌باشد پس از این جهت تابع امام هستیم. پس از این مرحله به مقامات امام مفترض الطاعه وارد می‌شویم این مقامات از عصمت شروع می‌شود تا به الوهیت می‌رسد از اینجا نیز بحث غلو به وجود می‌آید یعنی اگر زیادروی کنیم به دامان شرک می‌افتیم و اگر کوتاهی کنیم حق ائمه اطهار علیهم السلام را به جا نیاورده ایم.
- پرداختن به بعضی از فضائل و اخبار ائمه به صورتئخاص نباید با اصل اعتقادات و فضائل دیگر ایشان منافات داشته باشد. مثلاً توجه بیش از اندازه به علم امام باعث زیر سوال رفتن ایثار و از جان گذشتگی ائمه اطهار نشود یا باعث تحمیل جبر بدون اختیار بر وقایع شود این با اعتقادات شیعه در تضاد است.
- غلو در لغت به معنی تعریف هر چیزی خارج از حدود خود است و در قرآن و روایات به شکل اصطلاحی به کار رفته است.برای مثال در قرآن " یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَا تَغْلُوا فِی دِینِکُمْ " (سوره مائده آیه 77) و یا " هَلَکَ فِیَّ رَجُلَانِ مُحِبٌّ غَالٍ وَ مُبْغِضٌ قَالٍ "(نهج البلاغه، حکمت 113)
سخنان غلوآمیز سطح بندی و درجه بندی ندارند ولی روایات در منقبت و غلو اهل بیت سطح و درجه بندی دارد. درک و فهم این نکته باعث نجات از آتش جهنم است، چرا که اهل بیت به شدت با اهل غلو برخورد نموده وآنها را لعن نموده اند مانند برخورد امام جواد و امام هادی علیهما السلام با این افراد.
- امامان را آنگونه که خودشان معرفی نموده اند و یا آنگونه که علمای کلام شیعه معرفی کرده اند بشناسیم. فضل امام و یا ولایت ایشان در کنار صدق و امانتداری در امر هدایت مردم است و الا ذهن خوانی و یا خبر از بطون مردم علت برتری ایشان نیست. دلیل شیعه بر امامت حضرت علی ابن ابی طالب علیه السلام کارهای خارق العاده و دور از ذهن حضرت نیست(شواهدی ظاهری و آثار ایجادشده از امر ولایت است.) امامت توسط پیامبر از طریق وحی از جانب خداوند به امیرالمومنین عطا نموده شده و علت امامت ماباقی امامان شیعه نصوص و دستور خداوند در این امر است.
نتیجه بحث:
از ورود به مباحث و موضوعات بحث انگیز مثل ولایت تکوین، شفاعت و غلو بپرهیزیم و به مسائل عام شیعی در اشعار و گریزها بپردازیم. برای حصول وحدت و اقامه هرچه بهتر شعائر مذهب شیعه به این نکات توجه کنیم:
1. از خطبه‌ها و روایات نادر و غیر متواتر استفاده نکنیم.
2. از کلام عامه شیعیان (مشترکات مذهبی) خارج نشویم.
3. موضوعاتی که احتیاج به تبیین علمی دارد جایش در شعر و گریز مداحی نیست.
4. تبیین مطالب بحق ولی نادر کار مداح نیست.
5. مطالعه و کسب علم از منابع معتبر شیعه و اهل پژوهش منبری وظیفه مداح است.
شرح مختصری از کلاس الحان و نغمات مداحی:
در این جلسه برادر اکبر شیخی به موضوع صداسازی، شناخت حنجره و استفاده از آن برای اجرای نغمات مداحی پرداختند. این کلاس همانند جلسات پیشین به صورت کارگاهی و با مشارکت ستایشجویان اداره گردید.
- در بحث مداحی برخلاف آنچه عموم فکر می‌کنند صدای مداح ظرف صداسازی و نغمات و دستگاه‌ها مظروف آن می‌باشند چراکه وقتی شما لیوان آبی(صدای مداح) را به عنوان ظرف نداشته باشید از آب درون آن(الحان و نغمات) به عنوان مظروف نمی‌توان بهره برد. ستایشگر می‌تواند با آموختن دستگاه ها، نغمات و ساختن صدا به عنوان ظرف، حدود مداحی خودرا شناسایی کند. در واقع برای این آموزش و ساخت احتیاج به علم صداسازی و شناخت دستگاه نغمات و الحان می‌باشد.
- جنس صدای هرکس مخصوص خودش می‌باشد و ارتباطی به اجرای تنها و دستگاه‌های الحان ندارد. هرکس باتمرین می‌تواند در بازه صدای خود دستگاه‌های نغمات را اجرا سازد. یعنی یک خواننده، یک قاری و یک مداح و حتی یک فرد مبتدی می‌تواند این کار را با تمرین انجام دهد.
- درست شنیدن و تمرین صحیح اصلی‌ترین مسئله اجرا و ساخت الحان و نغمات مداحی است این مقدمه‌ی برای شروع تمرین در کلاس می‌باشد.
- برای شروع تمرین صداسازی باید به چند سوال پاسخ داد و جواب آنها را دقیق‌تر دانست. حنجره چیست؟ از چه جنسی تشکیل شده؟ و در کجا قرار دارد؟ شناخت حنجره باعث می‌شود بدانیم و تلاش کنیم تا بادقت در کار صداسازی پیشرفت داشته باشیم.
با انتخاب پرده‌های مختلف صدا، ماهیچه حنجره در مسیر نای به حرکت در می‌آید و کوتاه و بلند می‌گردد.
